ભારતમાં પૂરની સમસ્યાને નિવારી શકાય તેમ છે

 પૂરની સમસ્યાને હળવી કરી શકાય છે

++++++++++++++++

ભારે વરસાદ અને તેને કારણે આવતા પૂર કુદરતી આપત્તિ છે કારણ કે વરસાદને આવતો રોકી શકાતો નથી આવી જ રીતે નદીઓમાં આવતા ભારે પુરને પણ અટકાવી શકાતા નથી પરંતુ તેને ચોક્કસ નિયંત્રિત કરી શકાય છે જો ડચ અને નેધરલેન્ડ જેવા દેશોમાં આ કાર્ય થઈ શકતું હોય તો તે કાર્ય આપણા દેશમાં પણ ચોક્કસ થઈ શકે છે પૂરને અટકાવી શકાય નહીં પરંતુ તેને નિયંત્રિત કરીને જાનમાલને ખાના ખરાબી જરૂર ઓછી કરી શકાય છે.

અતિ ભારે વરસાદને કારણે સમગ્ર દેશમાં અતિવૃષ્ટિ અને પૂરને કારણે ભારે નુકસાન થઈ રહ્યું છે ત્યારે પૂર નિયંત્રણની આધુનિક ટેકનોલોજી વિશે જાણકારી પ્રસ્તુત કરવી અત્યંત જરૂરી છે

આપણા દેશમાં ડિઝાસ્ટર મેનેજમેન્ટ એટલે કે આ બધા પ્રબંધન ખૂબ જ સારી રીતે કાર્ય કરી રહ્યું છે ભારે વરસાદને પુર પછી જે બચાવ ને રાહતની કામગીરી રાજ્ય સરકાર દ્વારા કરવામાં આવે છે તે બેવિશાલ છે આમ છતાં પુર નિયંત્રણ માટે લાંબા ગાળાનું જે કામ કરવું જોઈએ તે કરવામાં આવતું નથી જાય અને પરિસ્થિતિ કાબુમાં આવી જાય અને જીવન વ્યવહાર સારી રીતે ચાલવા લાગે પછી પૂર નિયંત્રણ ની વાત ભુલાઈ જાય છે આ આપદા પ્રબંધન એટલે કે ડિઝાસ્ટર મેનેજમેન્ટ નું કામ લોકોને સાવચેત કરવા સલામત જગ્યાએ ખસેડવા તથા બચાવને રાહતની કામગીરી કરવી તેના કરતાં પણ વિશેષ કાર્ય કરવામાં આવી રહ્યા છે ખાસ કરીને ભારતીય સેના તથા સ્થાનિક પોલીસ તંત્ર હોમગાર્ડ સહિતના સેવાભાવી લોકો આફતના સમયે બચાવને રાહતની કામગીરીમાં સર્વશ્રેષ્ઠ કાર્ય કરી રહ્યા છે તે ધન્યવાદને પાત્ર છે

આપણા દેશમાં દર વર્ષે પૂર આવે છે આ પૂરને નિયંત્રિત કરવા માટે જે મિકેનિઝમ ગોઠવવામાં આવવું જોઈએ તે નીચે સુધી આપણે ગોઠવી શક્યા નથી.

નેધરલેન્ડ આપણા કરતાં પણ સાવ નાનકડો દેશ છે પરંતુ આખો દેશ લો લેવલ એરી એરિયાનો હોવાથી ત્યાં પૂર નિયંત્રણ માટેની જે સિસ્ટમ ગોઠવવામાં આવી છે તે આજની તારીખે દુનિયામાં અજોડ ગણાય છે.

સૌથી મોટું અને અત્યંત વ્યાપક પૂર સંરક્ષણ નેધરલેન્ડઝમાં જોઇ શકાય છે, જ્યાં તેમને ડેલ્ટા વર્કસ તરીકે ઓસ્ટરશિડ્યૂલ ડેમ સાથે તેની સુવ્યવસ્થા સાથે ઓળખવામાં આવે છે. આ વર્કસને નેધરલેન્ડઝના દક્ષિણપશ્ચિમના ઉત્તર દરિયાના 1953ના પૂર બાદ બાંધવામાં આવ્યું હતું. ડચે દેશના ઉત્તર ભાગમાં વિશ્વના અનેક મોટા ડેમોમાંનો એક ડેમ બાંધ્યો હતોઃએએફએસએલયુઆઇટીડીઆઇ (1932માં પૂરું થયું હતું).

નેધરલેન્ડમાં મોટાભાગનો વિસ્તાર લો લેવલનો છે અહીં ઊંચી દરિયાઈ ભરતી અને પૂરની સમસ્યા કાયમી ધોરણે વ્યક્તિ હતી આથી લોકોએ એને માટેની સરસ વ્યવસ્થા ગોઠવી અને વિશ્વની અંદર સાબિત કરીએ કે ભારેદર દરિયાઈ ભરતી તથા પૂરની સમસ્યાને સારી રીતે નિવારી શકાય છે

જ્યારે ભારે વરસાદ પડે છે ત્યારે સ્કેચમેન્ટ એરિયા નું પાણી નદીમાં ભેગું થાય છે અને તે ઘોડાપૂર નું રૂપ લઈ વ્યવહાર લાગે છે જ્યારે નદીના કાંઠા કરતા પણ આ પાણીનું ટેવલોચી જાય છે જ્યારે આ પાણી ચારે તરફ ફેલાવવા લાગે છે અને પરિણામે આસપાસના વિસ્તારો જળબંબાકાર થાય છે આને કારણે બેસુમાર નું નુકસાન થાય છે

જ્યારે નદીની ક્ષમતા અત્યંત ઊંચી હોય અને તેની ઉપરથી પાણી વહેવા માંડે છે ત્યારે માર્ગથી અન્ય દિશામાં વળી જાય છે અથવા વાંકીચૂંકી વહે છે અને તેના કિનારે રહેલા રહેણાંકો અને વ્યવસાયોને નુકસાન પહોંચાડે છે ત્યારે નદીઓમાં પણ પૂર આવે છે તેમ કહી શકાય. પૂરથી થતા નુકસાનને સમય વીતી જાય તે પહેલા નદીથી અથવા પાણીના સંગ્રહસ્થાનથી દૂર જઇને ટાળી શકાય છે, તો બીજી બાજુ લોકો પોતાનું જીવન ટકાવી રાખવા માટે પાણીની આસપાસ રહે છે અને સસ્તી અને સરળ મુસાફરી કરવા માટે નજીક રહેલા પાણીનો ફાયદો ઉઠાવે છે. પૂરનું જોખમ હોય તેવા વિસ્તારોમાં માનવીઓ 

રહેવાનો એટલા માટે રાખે છે કે આ વિસ્તાર તેને માટે આજીવીકા પૂરો પાડતો હોય. દાખલા તરીકે નદી કાઠે રહેતા લોકોને ખેતી કામ પશુપાલન સહિતના અનેક કામોમાં નદીના પાણીનો મોટાપણો ઉપયોગ કરવાનો હોવાથી તેઓ લોકો નદી કાંઠે રહેવાનું પસંદ કરે જ છે પરંતુ નદીમ કાંટાના મોટાભાગના એવા વિસ્તારોમાં પણ લોકો રહે છે કે જ્યાં પૂરની કાયમી સમસ્યા રહેતી હોય આવા વિસ્તારમાંથી લોકોને સ્થળાંતરિત કરી હોળના જાનમાલની શક્યતાઓને ઘટાડી શકાય છે

+++++++++++++++

Heavy rains and resulting floods are natural disasters because rains cannot be stopped similarly heavy floods in rivers cannot be prevented but they can definitely be controlled. Even in the country, floods cannot be prevented, but by controlling them, damage to livestock can be reduced.

 It is very important to present information about modern technology of flood control when heavy rains are causing huge damage due to heavy rains and floods across the country.

 Disaster management in our country i.e. all these management is working very well. The rescue and relief work done by the state government after heavy rains flood is immense, however the long term work for flood control is not being done. Once the situation is under control and life starts to go well, the issue of flood control is forgotten. The work of disaster management is more than alerting people, moving them to safe places and carrying out rescue and relief work. Special thanks are due to the dedicated people including the Indian Army and the local police force Home Guard who are doing their best in disaster relief operations.

The Netherlands is a much smaller country than ours, but since the entire country is a low-level floodplain, the flood control system that has been set up there is unique in the world today.

 The largest and most extensive flood defenses can be seen in the Netherlands, where they are known as delta works with their arrangement of Oosterschedel dams. The works were built after the 1953 flood of the North Sea in the southwest of the Netherlands. The Dutch built one of the world's largest dams in the northern part of the country: the AFSLUITDI (completed in 1932).

 Most of the area in the Netherlands is low-lying. Here, the problem of high tides and floods was permanent, so people made good arrangements for it and proved to the world that high tides and floods can be well avoided.

 When there is heavy rain, the water from the catchment area collects in the river and it takes the form of Ghodapoor. Innumerable losses are incurred

સુરેશ ભટ્ટ

તા.14.7.22